YAPIM MALZEMELER ÇÖZÜMLER İLKELER YÖNTEMLER – Çetin Türkçü
6.Basım (2017)
ÖNSÖZ (I. Baskı)
Çağdaş bir binanın; tasarımı, taşıyıcı sistemi ve yapısal detayları iyi çözülmüş bir bina olması gerektiği inancı ile, yıllardır üniversite hocalığının ve kendi tecrübelerimin yapısal çözümlere ilişkin bazı birikimlerini Yapım adlı bu kitabımda toparlamaya çalıştım. Bu kitapta su\nem, ısı ve ses yalıtımının genel ilkeleri, temeller, duvarlar, döşemeler ve çatılar gibi bir binanın vazgeçilmez elemanları ile yığma ve ahşap yapı konulan ele alınmıştır. Yapım bilgisi konuları, mimarlık mesleğinde, eğitimin ilk gününden başlayarak mimarın yaşadığı sürece devam eder. Her bir binanın iç ve dış mekan tasarımında yeni, sadece o binaya ilişkin sorunlar belirir. Yeni bir işlev, yeni bir malzeme, yeni bir yöntem, değişik yapısal sorunlar yaratır. Bu sorunların üstesinden gelebilmek için kalıplaşmış detaylardan çok, nedenlerin ve ilkelerin bilinerek özgün çözümlerin yaratılabilmesi önem kazanır. Bu nedenle kitabımda bir yandan öğretici olmaya çalışıp yaygın bilinen örnekleri verirken, diğer yandan çözüm ilkelerini, bazı okurlara aşırı kuramsal gelebilecek derecede yoğun bir biçimde vurgulamaya özen gösterdim.
Kitabı hazırlarken, mimarlık ve mühendislik öğrencilerine gerekenlerin üzerine çıkıp uygulamacı mimar ve mühendislere de yararlı olacağına İnandığım bilgiler derlenmiştir. Her bir konuyu tanımlar, görevler, nedenler, ilkeler ve çözüm örnekleriyle açıklamayı hedefledim. Anlatılan konulara ilişkin, var olan ve erişebildiğim en yeni Türk Standart'ları incelenerek önemli noktalan kitaba aktarılmıştır. Bazı konuların diğer ülke standartlarında nasıl ele alındığı karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. Yeni yürürlüğe giren Afet Yönetmeliğinin özellikle Yığma Yapılar ve Ahşap Yapılar hakkındaki koşullarına, kitabın ilgili bö¬lümlerinde yer verilmiş ve vurgulanmıştır. Ülkemizde, piyasada uygulanmakta olanlardan çok, kuramsal olarak doğru olan, yönetmelik ve standartlarımızın önerdiği, gelişmiş batı ülkelerinin çoğunlukla uygulamakta olduğu yöntemlere ağırlık verilmiştir.
Prof. Dr. H. Çetin TÜRKÇÜ
İzmir, 1997
ÖNSÖZ (II. BASKI)
Yeni baskıda, 2 kolonlu bir sayfa düzeninde yazı karakteri büyüklüğü çok az indirilip satır araları daral¬tılarak mimarlar için önemli olan çizimlerin boyutları değiştirilmeksizin, kitabın sayfa sayılarında büyük bir azalma sağlanmıştır. Kısaca bilgi azaltılmadan, hatta bazı konularda genişlemeler yapılmasına kar¬şın kitabın sayfa sayısı büyük ölçüde azalmıştır.
Yaptığım yeni biçimsel düzenlemenin kitabın daha kolay izlenebilmesi olanağını da beraberinde getir¬diğini düşünüyorum. Saygılarımla.
Prof. Dr. H. Çetin TÜRKÇÜ
İzmir, 2000
ÖNSÖZ (III. Baskı)
Kitabımın bu yeni ve genişletilmiş baskısında II. baskının az da olsa bazı hataları düzeltilmiş, bazı bö¬lümlere ekler yapılmış ve TS standartlarında yapılan değişiklikler ve birimler (örneğin kgf yerine N gibi) kitaba aktarılarak güncelleştirilmiştir. Bazı hocalarımızdan gelen öneriler üzerine Çelik Yapılar adıyla yeni bir bölüm eklenmiştir. Çelik Yapılar bölümü statik hesaplamayı hedeflemeyen ancak bu yapıların statik ve konstrüktif özelliklerini, birleşim türlerini ve detaylarını mimarlara yönelik açıklayacak şekilde ele alınmıştır. Saygılarımla.
Prof. Dr. H. Çetin TÜRKÇÜ
İzmir, 2004
ÖNSÖZ (IV. Baskı)
Bu baskıda az da olsa bazı eklemeler yapılmış, 2006 ve 2007 Afet Yönetmeliğinin bazı değişiklikleri vurgulanmıştır. Artık kitabımın bu şekliyle mimarlık ve inşaat işleriyle uğraşanlara hem eğitimleri bo¬yunca, hem eğitim sonrası iyi bir kaynak olduğu inancındayım. Saygılarımla.
Prof. Dr. H. Çetin TÜRKÇÜ
İzmir, 2009
İÇİNDEKİLER
GENEL YAPIM KAVRAMLARI
Yapı, Yapım, Yapım Sistemleri
YAPI VE YAPIM! ETKİLEYEN DIŞ ETMENLER
Isı Yalıtımı
Bazı Isı Yalıtım Malzemeleri Ses Yalıtımı
Yapılarda Su Ve Nem\Rutubet Yalıtımı
Bodrum Duvarlarının Su Ve Nem\Rutubet Yalıtımı Bodrum Duvar Ve Döşemelerinin Nem\Rutubet Yalıtımı Bodrum Duvar Ve Döşemelerinin Basınçsız Suya Karşı Yalıtımı Bodrum Duvar Ve Döşemelerinin Basınçlı Suya Karşı Yalıtımı Su Yalıtım Malzemeleri Yangın Dayanımı
Afet Yönetmeliğinin Yangına İlişkin Maddeleri TEMELLER
Zemin Kontrol Ve Yöntemleri
Temel Zeminini inceleme Yöntemleri
Diletasyon Derzleri Zemin Türleri
Basınç Dayanımlarına Göre Sınıflama
Parçacık Büyüklüğüne Göre Sınıflama
Kohezyon Özelliklerine Göre Sınıflama
Temellerde Yük Dağılımı
Zeminin Kayma\Çökme Nedenleri
Temel Yapımında Kullanılan Malzemeler
Temellerin Sınıflandırılması
Malzemelerine Göre
Bileşenlerinin Boyutsallığına Göre
Yapım Yöntemine Göre
Yük Taşıma Özelliklerine Göre
Temellerin Yapı Doğal Zemini ile Konumuna Göre
Yüzey Temelleri
Yığma Yapılarda Temeller
Tekil Temeller Sürekli (Şerit)
Temeller Plak (Radye Jeneral)
Temeller Derin Temeller
Kazık Temeller
Keson Temeller
Çekmeye Çalışan Taşıyıcı Sistemlerde Temel Çözümleri
DUVARLAR
Duvarların Görevleri
Statik (Taşıyıcılık) Görevleri
Duvarlarda Ses Yalıtımı
Duvarlarda Isı Yalıtımı
Duvarlarda Yağmur Suyu, Nem ve Rutubete Karşı Yalıtım Önlemleri Duvarların Sınıflandırılması
Taşıyıcılık Özelliğine Göre Konumuna Göre Tabaka (Katman) Sayısına Göre
KERPİÇ YAPILAR VE DUVARLARI
Kerpiçlerin Geleneksel Yöntemle Hazırlanması
Kerpiçle Geleneksel Yapım
Kerpiç Duvarlarda Örgü
Kerpiç Bloklar
Kerpiç Yapılarda Afet Yönetmeliği Koşulları Kerpiç Yapıların Deprem Dayanımının Artırılması
TAŞ DUVARLAR
Doğal Taşlar
Doğal Yapı Taşlarının Özellikleri Ve Genel Örgü Kuralları Doğal Taşların Duvar Yapımında Kullanılma Yöntemleri
Kura Taş Duvarlar
Düzgün (dörtgen) Örgülü Moloz Taş Duvarlar Mozaik Örgülü Moloz Taş Duvarlar Çekiçle Kabaea Düzeltilmiş Taş Duvarlar
Kaba Yönü Taş Duvarlar ince Yönü Taş Duvarlar Kesme Taş Duvarlar
Doğal Taş Duvarlarda Emniyet Gerilmeleri
TUĞLA DUVARLAR
Harman Tuğlaları Fabrika Tuğlaları
Fabrika Tuğlasının Üretim Süreci Fabrika Tuğlalarının Türleri Malzeme Özelliğine Göre Tuğla Türleri işlevlerine Göre Tuğla Türleri Yapım Yöntemlerine Göre Tuğla Türleri Boyutlarına Göre Tuğla Türleri Üst Yüzeylerinin Delikli Olup Olmadıklarına Göre Yalıtım Tuğlaları Döşeme Tuğlaları Tuğla Boyutları Tuğlaların Basınç Dayanımları Tuğla Davarlarda Örgü Kuralları
Tuğla Örgüsünde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Derz Türleri İki Tabakalı Tuğla Duvarlar
Tuğla Kenetli, iki Tabakalı Duvarlar
Donatılı, Tuğla Ve Blok Malzemeli Duvarlar
BETON BLOK BRİKET DUVARLAR
GAZBETON DUVARLAR
Üretim süreci
Gazbeton'un Olumlu Yanları
Gazbeton Bileşenlerin ve Elemanların Sınıflandırılması Biçimsel ve Boyutsal Özellikler Gazbeton Blokların Ve Elemanların Yapıda Kullanılışı
İSTİNAT DUVARLARI
istinat Duvarları Türleri Yapay Taş Duvarlarda Emniyet Gerilmeleri Duvar Harçları
Afet Yönetmeliği ve TS 2510’nun Yığma Kargir Yapılara İlişkin Tanımlan ve Koşullan
Yığma Yaps Duvarlarında Matem® Koşullan
Duvar Kalınlıklan
Duvarların Kararlılığı
Duvar Beşluklan
Hatıl Ve Lentafer
Döşemeler
Çatılar
Dsprem Bölgelerinde Davar Kalınlıkları ve Kat Yükseklikten Yığma Duvarların Gerilme Hesabi
AHŞAP KARKAS YAPILAR
Ahşabın olumlu yönleri Ahşabın olumsuz yönleri Ahşabın Korunma Yöntemleri Taşıysa Sistem Yapım Siteleri
Yapıda Kullanılan Ahşap Elemanlar Enkesitlerine Göre Ahşap Elemanlar Ahşap Karkas Yapılarda Ana Yapım Elemanları ı Taban kirişi Dikmeler Başlık kirişleri
Çaprazlar (Köşegenler\Diyagonaller)
Ahşap Karkas Yapılarda Yardımcı Yapım Elemanları Ara kirişler Yardımcı Dikmeler Döşeme Kirişleri Döşeme Tahtaları
Ahşap Yapılarda Duvar Dolgusu Ve Kaplaması
Afet Yönetmeliğinin Ahşap Karkas Yapılara
Temeller Duvarlar
Ahşap Yapılarda Duvarların Kararlılığı Döşemeler ve Çatılar Hatıl Ve Lentolar
Ahşap Karkas Yapılarda A.B.D. Yaklaşımı
DÖŞEMELER
Taşıyıcılık Görevleri
Ses Yalıtım Görevleri
Isı Yalıtım Görevleri
Su Ve Rutubet yalıtımı
Döşeme Kaplama Malzemeleri
Döşemelerin Sınıflandırılması Zemine Oturan Döşemeler
Zemine Oturan Döşemeleri Oluşturan Katlar
Zemin Kat Ahşap Kirişli Döşemeleri Grobeton Döşemenin Yapımı Yardımcı Duvarlar Yastık Kirişi Döşeme Kirişleri Kaplama Malzemesi Ara Kat Döşemeleri
Betonarme Döşemeler Kirişli Döşemeler Dişli Döşemeler
Önyapım Kirişli\Dişli Döşemeler
Kirişsiz Döşemeler Afet Yönetmeliğinin Betonarme Döşemelerle İlgili Koşulları Isı Yönetmeliğine Göre Tip Yalıtım Önerileri
ÇATILAR
Çatıların Başlıca Görevleri Çatıların Sınıflandırılması Kırma Çatılarda Eğim Çözümü
Daralan Düzlemler Yöntemiyle Çatı Eğimi Çözümü Düz Çatılarda Eğim Çözümü
Düz Çatılarda Eğim Çözüm Örnekleri
DÜZ ÇATILAR
Sıcak Çatılarda Yalıtım Tabakalarının Ye Koruyucu Katmanların
SOĞUK ÇATILAR
Soğuk Düz Çatılarda Yalıtım Katları ve Konstrüksiyondaki Sıraları Ahşap Kirişli Bir Soğuk Düz Çatıda Yalıtım Düzeni
EĞİK ÇATILAR
Kiriş Sistemli (Tek Eğimli) Çatılar Oturtma Çatılar
Aşıklar Mertekler Dikmeler Göğüsleme Kuşaklar Bağlama\Bırakma Kirişi Yardımcı Elemanlar
Oturtma Çatılarda Açıklıkların Belirlenmesi Oturtma Çatılarda Birleşim Sorunları Takviyeli Oturtma Çalılar Asma Çatılar ~ Mertek Sistemli Çatılar Aşıklar
Babalar (Askılar)
Bırakma Kirişi Üst Başlık
Detaylandırmada Dikkat Edilmesi Gereken Konular Çatı Kenarlarında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ~ Sundurma Çatılar Çatı Kaplama (Örtü) Malzemeleri
Malzemelerine Göre Bileşen Türlerine Göre
Çelik Yapılar
Çelik Yapıların Tarihçesi
Çelik Malzeme
Çelik Malzemenin Teknik Özellikler
Çelik Yapıların Olumlu Yönleri > Çelik Yapıların Olumsuz Yönleri
Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları Çelik Yapılarda Yükler ve Gerilmeler
Yapılarda Kullanılan Çelik Ürünler Çelik Profil Türleri Boşluklu Profiller
Düz Saçlar (Levhalar) ve Şekillendirilmiş Saçlar
Betonarme Çeliği Çeliğin Birleşim Türleri Perçin
Cıvatalı (Buloniu) Birleşimler Kaynaklı Birleşimler Çelik Elemanların Boyutlandırılması Çekme Çubukları
Merkezi Basınca Çalışan Çubuklar Eğilmeye Çalışan Çubuklar (Kirişler)
Kafes Kirişler Birleşim ve Mesnet Detayları
Met Yönetmeliğinin Çelik Yapılar Hakkındaki Bazı Hükümleri