UYGULAMALI AYDINLATMA TEKNİĞİ - Yusuf YAMAN
ÖNSÖZ
‘Uygulamalı Aydınlatma Tekniği’ adı ile kaleme alman bu kitap aydınlatma sistemleri tasarım ve projelendirilmesinde, aydınlatmada kullanılan malzeme ve ekipmanların sahip olmaları gereken özellikleri, aydınlatmanın ekonomik ve kaliteli tasarımı için dikkat edilmesi gereken hususları belirtmektedir.
Teknolojinin her dalında olduğu gibi aydınlatma konusunda da dilimizde yazılmış yayınların azlığı ve uygulamaya yönelik yayınların bulunmaması nedeniyle işe koyuldum. Karınca kararınca bu boşluğu bir nebze olsun doldurmaya yardımcı olabildiysem bu beni sevindirecektir.
Bu kitabın amacı; aydınlatma uygulamalarında yardımcı olmak. Enerji fiyatlarının sürekli yükseldiği günümüzde aydınlatmanın kaliteli ve ekonomik olarak tasarlamanın gereği üzerinde durmak, aydınlatma sistemleri planlamada enerji tasarrufuna önem arz ederek projelendirme yapmak gibi konulara dikkatleri çekmektir.
Bu kitabın yazarı bir aydınlatma uzmanı değildir. Ancak uzun yıllar elektrik mühendisi olarak aydınlatma sistemleri tasarımı, planlama ve uygulamalarında çalışmış, çalıştığı sürede elde ettiği deneyimi karşılaştığı çeşitli sorunlara getirdiği çözümlerle elde ettiği bilgi birikimini meslektaşları ile paylaşmak için bu kitabı kaleme almıştır.
Bilindiği gibi Aydınlatma; yaşamımızda çalışma hayatımızı, dinlenme, eğlenme ve güven içinde seyahat etme çabalarımızı önemli derecede etkileyen bir ışık düzenlenmesidir. Son zamanlarda aydınlatmanın insan sağlığı üzerindeki etkisini inceleyen araştırmacılar; ışıklı ortamlarda insanların stresten arındıkları, yorgunluklarının azaldığı kendilerini güven içinde hissettikleri gözlemlemiştir. Bu nedenle ışık kaynaklarının iyi düzenlenmesi ve renk seçiminin doğru yapılması halinde; aydınlatmanın insan yaşamında önemli bir etken olduğu anlaşılmıştır
Aydınlatma sistemi sürekli bir araştırma konusudur. İyi ve ekonomik bir aydınlatma gelişmiş ülkelerin sürekli gündeminde olan ve sürekli araştırılan bir husustur. Özellikle enerji fiyatlarının yüksek olduğu günümüzde aydınlatma sisteminden enerji tasarrufu sağlamak için çeşitli otomatik ışık ayar sistemleri, yüksek verimli armatürler ve ampuller geliştirilmiştir. Azda olsa yol aydınlatmaları konusunda Avrupa ülkelerinde ve ABD de uygulanan standartlar incelenmiştir. Avrupa Ülkelerinde uygulanan sistemlerle ilgili olarak kısa bir özet birinci bölümde verilmiştir. Görülen odur ki Avrupa ülkelerinde ve ABD de dünya çapında yol aydınlatma standardı oluşturmak üzere çalışmalar devam etmektedir. Bu konuda ana amaç kaliteli aydınlatmayı en az enerji sarfıyla gerçekleştirmektir.
Aydınlatma konusunda kabul edilmiş bazı kavramlar ve tavsiye niteliğinde (CIE 140-2000 gibi) aydınlatma seviyesini ve parıltıyı hesaplama metotları vardır Ancak bu kitapta kavramlardan çok elektrikle aydınlatma uygulamalarında bilinmesi gereken konular üzerinde durulmuştur.
Ülkemizde aydınlatma sistemlerinde; ışık kirliliği, aşırı parıltı ve gereğinden çok enerji sarfiyatı vardır. Bu durumun önüne geçmek için aydınlatma projelerim çizen ve uygulayan elektrik mühendis ve teknisyenlerin aydınlatma ampul ve armatürleri seçimi konularında yeterli bilgiye sahip olmaları ve hesaplamalarda titiz davranmaları gerekmektedir. Bu aydınlatma tesisatlarım yaptıran ve denetleyen kuruluşların da bu konuya gerekli önemi vermesi gerektiği unutulmamalıdır.
Bu kitap uzun yılların birikimi, yoğun bir çalışmanın sonucu olarak ortaya çıkmış olsa da gözden kaçan bazı hata ve noksanlıkların olması muhtemeldir. Bu nedenle hata ve noksanlıkların giderilmesi konusunda yapıcı eleştirilerinizi ve katkılarınızı şükranla beklediğimizi en içten dileklerimizle bildirir, şimdiden teşekkür ederiz..
Bu kitabın çalışmaları esnasında İngilizce dokümanların Türkçe ye çeviriminde yardımlarını esirgemeyen sevgili kızım Ebru YAMAN’a bilgisayar çalışmalarında yardımcı olan değerli arkadaşım Makine Mühendisi Sn Mustafa YARAN’a Otoyol konularındaki sorularımıza teferruatlı bir şekilde açıklık getiren Sn Asaf PİŞKİN’e burada teşekkürlerimi bir borç bilirim.
Bu kitabın basımında ve yayınında emeği geçen bütün Birsen Yayınevi yönetici ve çalışanlarına teşekkür ederim
Bu kitabın elektrik mühendisi ve elektrik teknisyenleri için faydalı olacağını umuyorum.
Elektrik Mühendisi
Yusuf YAMAN
2007 Mersin
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
AYDINLATMANIN TANIMI VE ÖNEMİ
IŞIK KAYNAKLARI AYDINLATMA ARMATÜRLERİ AYDINLATMA DİREKLERİ PROJE HAZIRLAMA REHBERİ
YOL VE ALAN AYDINLATMA MALZEMELERİNE TOPLU BAKIŞ
MALZEME VE İŞ KONTROLÜ
AYDINLATMA SİSTEMLERİNDE PROJE UYGULAMALARINDAN KESİTLER
TÜNELLERDE AYDINLATMA
AYDINLATMA SİSTEMLERİNDE HESAPLAMALAR
AYDINLATMA SİSTEMLERİNDE İŞLETME VE BAKIM
ELEKTRİKSEL TERİMLER VE TANIMLAR