UYGULAMALI ALÇAK GERİLİM ELEKTRİK TESİSLERİ - İsmail KAŞIKÇI
ÖNSÖZ
Alçak gerilim elektrik tesisleri ve standartları meslek okullarında ve üniversitelerde okutulması gereken bir derstir. Elektrik şebeke ve sistemlerinde teorik bilginin yanı sıra plan, proje ve tasarımda norm ve standartlar çok önemli bir yer teşkil eder, IEC ve EN standartları bugün her ülke tarafından kullanılmakta veya ülkenin özel yapısına göre düzenlenmektedir. IEC 60 364, 1000 V'a kadar elektrik tesislerinin kurulmasında kullanılan tek standarttır. Bu standardın temelini DİN VDE 0100 oluşturmaktadır.
Bu kitapta IEC 60 364'ün çok önemli bölümleri şekillerle pratiğe uygun bir şekilde açıklanmıştır. Ancak bu standardın tümünü bir kitapta açıklamak olanaksızdır. IEC ve VDE normları hemen hemen aynı olduğundan her iki standart numaralan da verilmiştir. VDE standartları daha detaylı olduğundan bazı konularda VDE'ye ağırlık verilmiştir (Örneğin: kablo ve iletkenlerin akım taşıma kapasiteleri ve bina tesisatçılığı gibi). Resim ve tablolar arka sayfada verilen kaynaklardan kısmen alınmış ve yeniden pratiğe uygun bir şekilde çizilmiştir.
Bu kitabın elektrik tesisatçılığında çalışan elektrik mühendislerine, fen adamlarına ve öğrencilere yararlı olacağını düşünüyorum. Kitaptaki yazım hatalarını, eksiklikleri veya diğer noktaların yazara bildirilmesini rica eder başarılar dilerim.
Ayrıca kitabın basımını ve yayımlanmasında emeği geçen Birsen yayınevi yetkililerine özellikle teşekkür ederim.
Lütfen fotokopi yapmayınız. Emeğe saygı gösteriniz.
İsmail KAŞIKÇI
Weinheim 1 Eylül 2009
YAZAR HAKKINDA
Prof. Dr. İsmail Kaşıkçı, 1952 Denizli doğumludur. Liseyi bitirdikten sonra Almanya'da Elektrik ve Elektronik bilim dalında iki Lisans, Londra üniversitesinde mikroelektronik ve güç sistemleri üzerine Yüksek Lisans ve Doktora yapmıştır. Mannheim ABB firmasında 3 sene Nükleer Santral yapımında çalışmış ve özel kurslar almıştır.
5 sene ITT firmasında mikroelektronik Chip Design üzerine çalışmıştır. Ayni firmada 10 sene AG ve YG elektrik tesisleri, plan, proje bölümünde çalışmış ve çeşitli yönetim kademelerinde görev almıştır.
1992 yılından beri VDE Frankfurt ve Teknik Akademi Esslingen de IEC, EN ve VDE normları, kısa devre hesapları, güç sistemleri, koruma, elektrik tesisleri ve projeler üzerine dersler vermektedir. Ayrıca Heidelberg Teknik Lisesi'nde 10 yıl normlar ve proje üzerine dersler vermiştir.
İki yıl Mannheim Üniversitesi Elektrik Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak enerji dağıtımı, proje ve normlar üzerine ders vermiştir. 2002 yılında Biberach üniversitesinde Profesörlük ünvanı almıştır.
Ulm Üniversitesi ile ortaklaşa kurulan yenilebilir enerji kaynakları bölümünde dersler vermektedir. Bilimsel çalışmaları güneş enerjisi ve rüzgar santralları üzerine yoğunlaşmıştır.
Almanya'da üç, Türkiye'de altı, Amerika'da iki kitabı yayınlanmıştır. Uluslararası 54 bilimsel yayını bulunmaktadır. VDE ve IEEE üyesidir. Amerika'da AÇTA press tarafından yayınlanan „Güç ve Enerji Sistemleri" dergisi editör grubunda bilimsel hakemlik yapmaktadır.
İÇİNDEKİLER
IEC 60 364'ün Temelleri Giriş 10 Standart Gruplan DKE'nin Görevleri Normlama Kavramı : Normun Yasal Anlamı i Güvenlik Tekniğinin Temel Kavramları . Tanımlar ve Tarifler
Normlar, Kurallar, Talimatlar, Yönetmelikler, Kanunlar IEC 364'ün Bugünkü Durumu Gruplandırma Yasalar 23 İnşaat Yasası Yapı Kontrol Yasası Yapı Planlama Yasası Eyalet Yapı Yönetmeliği Tekniğin (genelde) Bilinen Kuralları Kazadan Korunma Yönetmelikleri VDE Normları Normlar
Tamamlayıcı Ekleri ile Birlikte Meslek Talimatnamesi
Elektrik Dağıtımında Tarifeli Müşteriler İçin Genel Yönetmelik
Teknik Bağlama Şartlan
Malzeme Sigortacılarının Duyuruları
Bina İnşaatında Elektrik Tesisatı (DİN 18015)
IEC 60 364'ün Uygulama Sahası IEC 60 364 Kısım 2û’ün Kavram Tanımları Diğer Önemli Norm Kuruluşları İnsan ve Elektrik Elektrik Kazası Tehlikeleri Elektrik Akımının insan Vücudundaki Etkileri
AG'de Dağıtım Şebekeleri
Genel
Sistemlerin Tanımlanması ve Kısa İşaretlemenin Anlamı Şok Akımlara Karşı Koruma Önlemleri Aktif Kısımların İzolasyonu ile Koruma Örtme ve Muhafaza ile Koruma (Gövde)
Engeller ile Koruma Mesafe ile Koruma
RCD ile Koruma Teçhizatı (Ek Koruma)
Doğrudan Dokunma Halinde Koruma Emniyetli Ayırma Dolaylı Dokunmada Koruma . Örnekler
TN sistemlere ait örnek hesaplar TT sistemlere ait örnek hesaplar Kablo ve İletkenlerin Aşırı Isınmalara Karşı Korunması Genel Hükümler Kavramlar
İletken ve Kablo Kesitlerinin Boyutlandırılması Elektrik Malzemelerinin Seçimi ve Tesisi Kablo, İletken ve Akım Baralarının Döşenmesi
Giriş
Genel Talepler
Akım Devrelerindeki İletkenlerin Birleştirilmesi Gerilim Düşümü İletken Bağlantıları
İnce ve Çok İnce Telli iletkenlerin Bağlantıları Üstüste ve Yakına Gelme Yangın ve Yangın Sonuçlarına Karşı Önlemler Bara Sistemleri . Kablo ve İletkenlerin Seçimi Kablo ve İletken Tipleri Döşeme
Kablo ve İletken Tipinin Seçimi
İzolasyon Direnci Kaçak Akım Ölçümü Koruma İletkeni Ölçümü Dokunma Geriliminin Ölçümü İşletmeler, Özet Mekan ve Tesisler Küvet veya Duşlu Yerler Yüzme Havuzları ve Fıskiyeler Elektrikli sauna ısıtıcılı yerler Şantiye tesisleri Ziraat ve Bahçe Tesisleri Hareket Serbestliği Sınırlı Olan İletken Bölgeler Tıbbî olarak kullanılan yerler Solar-Potovoltaik (PV) Besleme Sistemleri Yangın Tehlikesi Olan İşletmeler Tekne ve Yatların Beslemesi Uçan Yapılar ve Teşhire Yönelik Karavanlar Deney Standları ve Laboratuvarlar Mobilya ve Benzeri Eşya İçindeki Elektrik Tesisatları Şalt ve Dağıtım Tesislerinin Montajı ve Bağlantıları Elektrik İşletmeleri ve Kapalı Elektrik İşletmeleri Yapı bağlantı kutuları (Kofre)
Yüksek Gerilim Şalt Sahalarında Alçak Gerilim Devreleri Nemli ve Islak Bölgeler ve Yerler ile Açık Hava Tesisleri Konutlarda Ek Koruma Tesisleri (RCD)
Tesisat UsüHeri (DİN 18015)
Genel 277 Tesis Biçimleri Tesisat Yöntemleri Elektrik Donanmış Genel 283
Tesisatların Plan ve Tasarım İlkeleri Proje Esasları