TALAŞ KALDIRMA BİLİMİ VE TEKNOLOJİSİ CNC TAKIM TEZGAHLARI VE ÜRETİM OTOMASYONU – Mustafa AKKURT Önsöz İnsanların maddi ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan üretim, aynı zamanda Ülke ekonomisinin temelini oluşturmaktadır. Bunun nedeni tüm insan faaliyetlerinden yalnızca üretim, katma değer sağlayan bir faaliyettir. Üretim ne kadar bol, çeşit, ucuz ve kaliteli olursa, Ülke insanların yaşama standardı o kadar daha yüksek olur. Küreleşmiş ekonomik ortamında rekabeti sağlamak için üretim: yüksek prodüktivite ve verimlilik (bol ürün), istenilen kalite ve bu kaliteyi sabit tutmak, en kısa zamanda ve düşük maliyetle üretmek ve esneklik gibi özelliklere sahip olması gerekir. Üretimin itici gücü teknoloji ve bunun temeli bilimdir. Üretim biliminin ve teknolojisinin başlıca uğraş alanı, üretime yukarıda gösterilen özellikleri kazandırmaktır. Bu hususta 1950’lerde CNC tezgahların ve bilgisayarların ortaya çıkması üretim alanında bir devrim yaratmış, üretimde esnek (programa dayalı) otomasyon sağlamış ve bu sayede iletişim, ulaşım, tıp, savunma, bilimsel araştırma v.b. gibi insan faaliyetlerinin tüm alanlarında inanılması güç gelişmelere katkısı olmuştur. Sanayileşmiş batı ülkelerinin politik ve ekonomik güçleri, bu çeşit üretim teknolojilerine sahip olmalarından ileri gelmektedir. Üretimde bilimsel ve teknolojik gelişmeler üretim alanının en karmaşık ve zor olan talaş kaldırma alanında başlamış ve bu alanda hızlı bir gelişme göstermiştir. Talaş kaldırma üretimi pahalı, diğerlerine göre prodüktivitesi daha düşük olmasına karşın, en yüksek kalitede ve her çeşit ürün yapabilme özelliğine sahiptir. Yürütülmesi için yoğun ve bilimsel bir teknolojik bilgi istemektedir. Ülkemizde genelde üretimin bilim ve teknolojik bilgilere dayanmadığı, bu nedenle verimsiz ve katma değeri düşük olduğu ve üretim yolu ile kayda değer bir sermaye birikimi sağlayamadığı dikkate alarak, talaş kaldırma üretimi ile ilgili bu kitabın başlıca amacı, Kitap aynı zamanda Üniversite ve Yüksek Okul öğrencilerine Ders Kitabı olarak ve üretim alanında çalışan Mühendis ve Teknisyenlerinin bilgilerini tazelemek ve yeni teknolojik gelişmeler hakkında bilgi vermek için hazırlanmıştır. Kitap: Genel Konular; İşleme Kalitesi, Parça ve Takım Malzemeleri, Kesme Sıvıları; Tornalama; Frezeleme; Planya-Vargelleme, Broşlama ve Testere ile Kesme; Vida ve Dişli Çarklarda Diş Açma; Taşlama ve Diğer Yüzey İşleme Yöntemleri; Teknolojik Tasarım ve Talaş Kaldırma Ekonomisi; Üretim Otomasyonu olmak üzere toplam on bölümden oluşur. Tüm bölümler en son bilimsel ve gelişmiş teknolojilerin etraflı incelenmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Yukarıdaki satırlar kitabın 1. baskısının Önsöz’üne aittir. Tamamen gözden geçirilmiş kitabın 2. baskısında, son altı yılımı daha yoğun bir şekilde geçirdiğim üretim çevrelerinden edindiğim bazı izlenimlerimi aktarmak istiyorum. Ülkemizde CNC tezgah ve CAD-CAM sistemlerinin oldukça yaygın bir şekilde kullanılmasına karşın, talaş kaldırma üretimi birkaç istisna dışında hala ampirik yöntemlerle yürütülmektedir. Ampirik yöntem bilim esaslarına göre değil de, görsel algılama ile edinilen kişisel tecrübeye dayanmaktadır. Üreticiler CNC tezgahı veya CAD-CAM sistemini aldıkları firmanın kısa süreli ve oldukça sınırlı olan eğitimiyle yetinmektedirler. Aldıkları bilgileri daha sonra kendi çabalan ile geliştirmeye çalışmamaktadırlar. Bu nedenle Ülkemizde var olan CNC-CAD-CAM sistemlerinin yapabilecekleri işlem kapasitesinin yalnızca %25-%30 arasında kullanmaktadırlar. Buna bağlı olarak Türkiye teknolojik açıdan, gelişmiş Ülkelerin teknolojik seviyesine yaklaşmak için bir hamle yapamamaktadır. Bu hamle ancak üretimde bilimsel esasların yaygın bir şekilde kullanılması ile yapılabilir. Bu amacın gerçekleştirilmesinde yardımcı olmak için, sunduğum kitabın 2. baskısında da, 1. baskısında olduğu gibi bilim ve teknolojik bilgi seviyesi yüksek tutulmuş olup, bu hususta yeni gelişmeler de ilave edilmiştir. Kitabın baskısında bana yardımcı olan Birsen Kitapevi yöneticilerine ve personeline burada teşekkür ederim. Kitabın tüm okurlarıma yararlı olmasını dilerim. Prof. Dr. Mustafa AKKURT Sevgili torunum, Yasemin Kaya’ya hayat boyu en içten sağlık, mutluluk ve başarılar dileklerimle İÇİNDEKİLER GENEL KONULAR Genel bilgiler Üretim Makine İmalat Yöntemlerinin Sınıflandırılması Talaş Kaldırma Prosesi Nümerik Kontrollü Tezgahlar CAD-CAM sistemleri Talaş Kaldırma Prosesinin Esaslar Takımın Ortogonal Modeli Talaşın Oluşumu Talaş Kaldırma Faktörleri Isı Oluşumu, Takım Aşınması Ve Takım Ömrü Kesme kuvvetleri ve Gücü Parça İşleme Zamanı İŞLEME KALİTESİ, TAKIM VE PARÇA MLAZEMELERİ, KESME SIVILARI İşleme Kalitesi Esaslar Boyut Kalitesi Şekil Kalitesi Yüzey Kalitesi İşleme Kalitesini Etkileyen Faktörler Kesici Takımlar ve Malzemeleri Özellikleri ve Sistematiği Takım ve Hız Çelikleri Sert Metaller (Senterlenmiş Karbürler) Seramikler, Sermet, CBN Ve PCD Parça Malzemeleri Parça Malzemelerinin Sistematiği Talaş Kaldırma Özellikleri Kesme Sıvıları Özellikleri Ve Sınıflandırılması Kesme Sıvıların Çeşitleri Kesme Sıvılarının Seçimi İşlemin Esası ve Tezgahları Esaslar Torna Tezgahları Talaş Kaldırma Faktörleri Torna Takımlarının Geometrisi Kesme Koşulları Talaş Kaldırma Kuvvetleri Kesme ve Tezgah Gücü Tornalamada Esas İşleme Zamanı .. Takımların Seçimi Talaş Kaldırma Faktörlerinin Seçimi . İç Tornalama Esaslar İç Tornalamanın Özellikleri Parça ve Takım Tutturma Sistemleri Parça Tutturma Sistemleri Takımların Tutturulması Sayısal Uygulama FREZELEME Esaslar, Tezgahlar ve Takımlar Esaslar Freze Tezgahları Freze Takımları Talaş Kaldırma Faktörleri Takım Geometrisi Ve Açıları Kesme Ve İlerleme Hızları Talaş Boyutları Kesme Kuvvetleri ve Güçü Esas İşleme Zamanı Talaş Kaldırma Faktörlerin Seçimi ... T akımlar Ve T utturma Sistemleri Takımlar Parça Tutturma Sistemleri Sayısal Uygulamalar DELİK İŞLEME İşlemin Özellikleri Ve Tezgahlar İşlemin Özellikleri Tezgahlar Delik Delme ve Genişletme Takım Geometrisi ve Açıları Talaş Kaldırma Faktörleri Spiral Matkapla Delik Genişletme Talaş Kaldırma Faktörlerinin Tayini Takımlar, Takım ve Parça Tutturma Sistemleri Takımlar Takım ve Parça Tutturma Sistemleri Derin Delik Delme Diğer Delik İşleme Yöntemleri Delik Genişletme Raybalama Delik Başı Açma İşlemler Sayışa! Örnekler PLANYA-VARGELLEME, BROŞLAMA VE TESTERE İLEKESME Planya-Vargelleme İşlemin Özellikleri ve Tezgahlar Talaş Kaldırma Faktörleri Dikey Planyalama Broşlama İşlemin Özelliği ve Tezgahlar . Talaş Kaldırma Faktörleri Sayısal Uygulamalar Testere ile Talaş Kaidıma İşlemin Özelliği ve Tezgahlar Talaş Kaldırma Faktörleri Sayısal Uygulama VİDA VE DİŞLİ ÇARKLARDA DİŞ AÇMA Vida Açma Vidaların Özellikleri Vida Açma Yöntemleri Tornalama ile Vida Açma Kılavuz ile Vida Açma Frezeleme ile Vida Açma Pafta ile Vida Açma Vidaların taşlanması Sayısal Uygulamalar Dişli Çarklarda Diş Açma Dişli çarkların özellikleri Siiindirik dişlerde diş açma yöntemleri Konik dişlilerde diş açma yöntemleri TAŞLAMA VE DİĞER YÜZEY İŞLEME YÖNTEMELERİ Taşlama Esaslar, Tezgahlar ve takımlar (taşlar) Taşlama esasları ve teorisi Dış Siiindirik taşlama Düzlem (Satıh) Taşlama taşlama Küveti ve Gücü Taşlama İşlemleri Sayısal Uygulamalar Çok İnce Talaş Kaldırma İşlemleri Honlama İnce honlama Lepleme TEKNLOJİK TASARIM VE TALAŞ KALDIRMA EKONOMİSİ Teknolojik Tasarım Üretim ve Üretim Teknolojisi Proses Planlaması Proses Planlama Örnekleri Talaş Kaldırma Ekonomisi Esaslar Maksimum Prodüktivite Kriteri Parça Maliyeti Parça Maliyetlerinin Hesaplanması Minimum Maliyet Kriteri Maliyet Esasına Göre Tezgah ve Teknolojilerin Seçimi Sayısal Uygulamalar ÜRETİM OTOMASYONU Üretim Sistemlerinin Gelişmesi Takım Tezgahlarının Gelişmesi Üretim Sistemlerinin Gelişmesi Üretimde Otomasyon Otomasyonun Esaslar ve Uygulamalar! Otomasyonun Esasları Rijit Otomasyon Nümerik Kontrollü Tezgahlar Tezgahların Çalışma Esasları Programlama Esasları Programlama Örnekleri CNC Tezgahlarının Yapısı Esnek Üretim Otomasyonu Esaslar Uygulamalar Üretimin Bilgisayarla Entegrasyonu
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.