ÖNSÖZ
Bu kitap, üniversitelerimizin Matematik Bölümlerinde okutulan Sayılar Teorisi dersleri için öğrencilerimize problem çözme alışkanlığı kazandırmak amacıyla hazırlanmıştır. Ancak kitap içerisindeki özellikle ilk bölümlerdeki problemlerin Fen lisesi öğrencileri ve Matematik Olimpiyatlarına hazırlanan öğrencilerimize de faydalı olacağını düşünmekteyiz. Kitap içerisinde toplam oniki bölüm mevcuttur. Her bölüme konu ile ilgili temel tanım ve sonuçlara örnekler ile birlikte yer verilerek giriş yapılmış arkasından çözümlü problemlere geçilmiştir. Nihayet öğrencilerimizin kendilerini denemeleri için ek problemlere yer verilmiştir. Problem çözümlerinde ilk akla gelen çözümler sunulmuştur elbette farklı çözüm yolları da bulunabilecektir. Öğrencilerimize tavsiyemiz önce her bölüm için tanım ve sonuçları örnekler ile birlikte iyice özümsedikten sonra çözümlü problemlere geçmeleridir. Sonra da ek problemlere geçerek benzer sorularda kendilerini test etmeleridir. Kitabın el yazmalarını bilgisayar ortamına aktaran değerli öğrencimiz Elif Tüysüz’e teşekkür ederiz. Son olarak kitap içeriğinde olması muhtemel hata ve eksikliklerden dolayı okuyucularımızın bizleri mazur görmesini diler gelebilecek eleştirilerden de memnunluk duyacağımızı belirtmek isteriz... Kitabın tüm öğrencilerimize faydalı olması ümit ve temennisiyle… Gürsel YEŞİLOT SEVİM YEŞİLOT HAZİRAN 2019
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 1. TÜMEVARIM VE BİNOM TEOREMİ 1.1 Matematiksel Tümevarım 8 1.2 Binom Teoremi 13 Çözümlü problemler 1 17 Problemler 1 35 2. BÖLÜNEBİLME 2.1 Bölme Algoritması 38 2.2 En Büyük Ortak Bölen 41 2.3 Euclid Algoritması 44 2.4 Lineer Diophant Denklemleri 47 Çözümlü Problemler 2 49 Problemler 2 68 3. ASAL SAYILAR VE ÖZELLİKLERİ 3.1 Aritmetiğin Temel Teoremi 72 3.2 Eratosthenes Kalburu 74 3.3 Asal Sayıların Özellikleri 76 3.4 Sayılar Teorisinin Bazı Önemli İddiaları 77 3.5 Asal Sayıların Dağılımı 79 Çözümlü Problemler 3 81 Problemler 3 95 4. KONGRÜANS TEORİSİ 4.1 Kongrüansların Temel Özellikleri 98 4.2 Bölünebilme Testleri 101 4.3 Lineer Kongrüanslar 105 Çözümlü Problemler 4 112 Problemler 4 137 5. FERMAT VE WİLSON TEOREMLERİ 5.1 Fermat Teoremi 140 5.2 Wilson Teoremi 142 Çözümlü Problemler 5 143 Problemler 5 159 6. ARİTMETİK FONKSİYONLAR 6.1 ve Fonksiyonları 161 6.2 Möbius Fonksiyonu 166 6.3 Tamdeğer Fonksiyonu 169 Çözümlü Problemler 6 172 Problemler 6 196 7. EULER FONKSİYONU 7.1 Euler Fonksiyonu 200 7.2 Euler Teoremi 202 7.3 Euler Fonksiyonunun Özellikleri 204 Çözümlü Problemler 7 206 Problemler 7 228 8. İLKEL KÖKLER VE İNDEKSLER 8.1 Bir Tamsayının mod n ye göre Mertebesi 231 8.2 Asallar İçin İlkel Kökler 235 8.3 Birleşik Tamsayılar için İlkel Kökler 236 8.4 İndeksler 238 Çözümlü problemler 8 242 Problemler 8 276 9. KUADRATİK KALANLAR 9.1 Euler Kriteri 280 9.2 Legendre Sembolü 285 9.3 Kuadratik Karşılık Prensibi 293 9.4 Jakobi Sembolü 297 Çözümlü problemler 9 301 Problemler 9 348 10. BAZI ÖZEL SAYILAR 10.1 Mükemmel Sayılar 354 10.2 Mersenne Sayıları 357 10.3 Fermat Sayıları 360 10.4 Pisagor Üçlüleri 361 10.5 Fermat’ın Son Teoremi 365 Çözümlü Problemler 10 367 Problemler 10 382 11. KARE TOPLAMLARI 11.1 İki Kare Toplamları 384 11.2 Üç Kare Toplamları 389 11.3 Dört Kare Toplamları 390 Çözümlü problemler 11 393 Problemler 11 400 12. FİBONACCİ SAYILARI VE SÜREKLİ KESİRLER 12.1 Fibonacci Sayıları 401 12.2 Fibonacci Sayılarının Özellikleri 408 12.3 Sonlu Sürekli Kesirler 410 12.4 Sonsuz Sürekli Kesirler 421 12.5 Pell Denklemleri 428 6 Çözümlü Problemler 12A 435 Problemler 12A 441 Çözümlü Problemler 12B 443 Problemler 12B 467 KAYNAKLAR 469
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.