DİZEL MOTORLARI – Fahrettin Küçükşahin
GEMİ DİZEL MAKİNELERİNİN YAPILARI ve ÇALIŞMA İLKELERİ
Önsöz
1972 yılında “Yüksek Denizcilik Okulu Mezunları Derneği” tarafından ve “Denizcilik Bankası Genel Müdürlüğünün” katkıları ile basımı gerçekleştirilen “Diesel Motorları” isimli kitabım, kısa sayılabilecek bir süre içinde tükendi. Bu nedenle ikinci baskı için hazırlıklarım başladı ve iki cilt halinde tasarladığım diesel motorlarının ilk kitabı, değiştirilmiş baskı biçiminde ve birinci cilt olarak gerçekleşti. Ancak; Dizel Motorları 1, önceki diesel motorları kitabından içeriği ve konularının çeşitliliği bakımından bir hayli farklıydı. Birinci baskıya göre göze batan en önemli değişiklik, makinede titreşim, makine tesis etme ve işletme, serbest pistonlu makineler ve gaz türbinleri bölümlerinin, kitabımın bünyesinden çıkarılması oldu. Sözü edilen bölümlereden ilk ikisi 1980 yılında basımını gerçekleştirdiğim “İçten yanmalı gemi makineleri” isimli çeviri kitabımda ve son iki bölüm ise 1987 yılında basımını gerçekleştirdiğim “Gemi makineleri” isimli telif eserimde yeraldı. Birinci cildin ardından aynı yıl, dizel makinelerinin operasyon, bakım ve onarım bölümlerini kapsayan “Dizel makineleri 2" kitabım da yayınlandı.
Doksanlı yıllarda Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün önerileri ile hazırlanan ve uzakyol vardiya mühendisi/makinisti yetiştirmek üzere düzenlenen 7.04 sayılı Model Kurs, gemi makineleri operasyonu ve bakımı konularında 448 saatlik bir program geliştirdiğinden, “Dizel motorları Cilt 1 ve 2'nin” yeniden düzenlenmesi gerekti. Bu nedenle zaten mevcudu kalmamış ve bir bölümü eskimiş olan kitaplarımı yeniden gözden geçirerek yayınlamam gerekti. Bu arada , ikinci cildin kapsamında olan bakım-tutum ve onarım yöntemleri, genişletilmiş olarak “Gemi makineleri Operasyonu 2” isimli kitabımda yeraldı. Ayrıca “Gemi makineleri operasyon 2” içinde yeralan “Endikatör diyagramları ve endikatör cihazları” bölümü yerini “Yanma ürünleri ve çevre” bölümüne bıraktı. Sonuçta 1985 baskısına göre içinden “Benzin motorları” bölümü çıkarılmış ve sadece dizel makinelerinin çalışma ilkeleri ve yapıları hakkında ayrıntılı bilgiler bulunan kitap 1999 yılında gerçekleşti. Aradan geçen yaklaşık 10 yıl içinde, Güven Kitabevi tarafından bastırılan kitabımın mevcudu kalmadı ve yeni bir baskı yapılması gerekti.
İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği Bölümünün dizel motorları müfredat programlarını da içerecek şekilde hazırlamış olduğum yeni “Dizel motorları” kitabı, kuşkusuz İTÜ Denizcilik Fakültesi dışında da gemi makineleri eğitimi yapan mühendis adayları, 7.04 ve 7.02'ye göre öğretim ve eğitim alan meslek yüksek okulları, denizcilik meslek liselerinin öğrencileri ve her kademedeki makine bölümü gemiadamlarına daha uzun yıllar yararlı olacaktır kanısındayım.
Dizel motorları,tarihçe,sınıflandırma ve uygulama...
Dizel motorlarının çalışma ilkeleri.
Süpürme yöntemleri ve süpürme havası pompalan
Süperşarj veya aşırı doldurma
Dizel makinelerinin hareketsiz kısımları
Dizel makinelerinin hareketli kısımları
Dizel makinelerinin yatakları
Valf veya süpap hareket mekanizması.
Yakıt püskürtme sistemleri
Gavömör veya regülatörler
Yakıtlar ve yanma
Yakıt sistemleri
Yağlama ve yağlama yağlan
Dizel makinelerinde yağlama ve yağlama sistemleri
Dizel makinelerinin soğutulması
Hava giriş sistemleri
Egzoz sistemleri
ilk hareket ve tornistan yöntemleri
Yanma ürünleri ve çevre