DENİZCİLİK METEOROLOJİSİ – Ümit Çevik
ÖNSÖZ
Meteoroloji, aslında insan hayatının her anında ve her alanında yer alan, canlıların yaşam sürdüğü atmosfer içerisinde, yaşam koşullarını ilgilendiren hava olaylarını inceleyen çok önemli bir bilim dalıdır. Meteoroloji bilimi, oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir.
Öte yandan, dünya genelinde, insan ilişkilerini ortaya koyan en önemli faaliyetlerden biri, ticarettir. Ticari faaliyetlerin gerçekleşmesinde, vazgeçilmezlik derecesinde önemli olan ilk husus ise şüphesiz taşımacılıktır.
Günümüz dünyasında, taşımacılık hava, kara ve deniz yoluyla yapılmaktadır. Her üç durumda da, meteorolojik olaylar, taşımacılığı önemli ölçüde etkileyici faktörler yaratır.
Taşımacılık, zaman ile birebir ilişkili olduğu için de, meteorolojik olayların olumsuz koşullar yaratması, taşımacılık zamanını olumsuz etkiler. Tam tersine, meteorolojik hava olaylarının olumlu şartlar doğurması ise, taşımacılık zamanına olumlu etkiler yaratacaktır. Bu mantık da, meteorolojinin, taşımacılık faaliyetlerinde hesaba katılması gereken en önemli faktörlerden birisi olduğunun göstergesidir.
Bu kitapta yer alan konular, deniz taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan kişilerin, meteorolojinin taşımacılığa olan etkilerini hesaba katabilmesi için, başlangıç teşkil eden temel konular hakkında bilgi verici niteliktedir.
Bu kitabın yazılmasındaki amaç, denizde çalışanların ve gemi işletmecilerinin, daha verimli taşımacılık yapabilmeleri maksadıyla, meteorolojik olaylarla ilgili bilgiye sahip olmaları için, bu bilgileri akılda kalıcı şekilde nasıl öğrenecekleri sorusuna çözüm bulmaktır. Nitekim, bu amaçla kitabın içerisinde hafıza kutusu başlığı altında, bilgilerin kalıcı, unutulmayacak ve kolayca hatırlanacak şekilde hafızaya yerleştirilmesi için gerekli çalışma yöntemleri yer almaktadır.
Bu kitapta, çok derin detaylı ve ağır düzeyli bilimsel anlatımlardan mümkün olduğunca kaçınılarak, basit mantıkla meteorolojinin temel yapı taşları hakkında bilgi verilmeye
çalışılmıştır. Bunun yanında, bir takım benzetmelerle, okuyucunun olayı kafasında canlandırmasına yardımcı olmak amaçlanmıştır.
Bu kitaptaki bilgiler, meteoroloji biliminin denizcilerin hayatında yer alan kısımları ele alınarak işlenmeye çalışılmıştır. Ülkemizde, meteoroloji konusunda oldukça yararlı eserler üretmiş olan çok kıymetli uzmanlar vardır. Bu kitap ise, çoğu zaman çalışırken sıkıldığımız ve konudan uzaklaşıp başka alemlere dalarak konsantrasyondan uzaklaşmamıza sebep olan geleneksel ders çalışma metotlarına alternatif bir yöntemle meteoroloji bilgisini öğrenmek için hazırlanmıştır..
Bu kitap ders çalışma rehberi olarak algılanmalıdır..
Ümit ÇEVİK 31 Ocak 2005, Ankara
Yeni öğrenme teknikleriyle çok daha hızlı ve kolay öğrenme imkanı...
yer alan konular, deniz taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan meteorolojinin taşımacılığa otan etkilerini hesaba katabilmesi teşkil eden temel konular hakkında bilgi verici
Kitabın yazılmasındaki amaç, bilgilerin akılda kalıcı şekilde nasıl öğrenileceği sorusuna çözüm bulmaktır. Nitekim, bu amaçla kitabın içerisinde hafıza kutusu başlığı altında, bilgilerin hızlı, kalıcı ve kolayca hatırlanacak şekilde hafızaya yerleştirilmesi için gerekli çalışma yöntemleri yer almaktadır.
Kitapta, çok derin detaylı ve ağır düzeyli bilimsel anlatımlardan mümkün olduğunca kaçınılarak, basit mantıkla meteorolojinin temel yapı taşları hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bilgiler, meteoroloji biliminin denizcilerin hayatında yer alan kısımları ele alınarak işlenmeye çalışılmıştır. Bir takım benzetmelerle, okuyucunun olayı kafasında canlandırmasına yardımcı olunmaktadır.
Çoğu zaman çalışırken sıkıldığımız ve konudan uzaklaşıp başka alemlere dalarak konsantrasyondan uzaklaşmamıza sebep olan geleneksel ders çalışma metotlarına alternatif bir yöntemle meteoroloji bilgisini öğrenmek için hazırlanmıştır.
Bu kitap bir ders çalışma rehberidir.
Denizcilik meslek liseleri, denizcilik meslek yüksek okulları, denizcilik yüksek okulları ve fakültelerinde öğrenim görenler, G.A.S.M. Sınavlarına hazırlan anlar, ticari veya askeri gemilerde çalışanlar, gemi işletmecileri, yatçılar ve yat işletmecileri, yelkenciler, temel meteoroloji eğitimi almak isteyenler, denizciliğe merak duyanlar, meteoroloji ' bilimine ilgi duyanlar, alternatif ders çalışma metodu öğrenmek isteyenler ve yeniliklere açık olanlar için husüsi olarak hazırlanmıştır
Meteoroloji Üçgeni
Meteoroloji Altıgeni
Meteorolojinin Temei Prensipleri
Hacimin, Yoğunluk Ve Ağırlık ile ilişkisi
Meteorolojik Ölçümler
ATMOSFER
Sıcaklık Değişimine Göre Atmosferin Tabakaları Güneş Işınları Atmosferi Nasıl İsıtır
Güneş Işınları Atmosferden Geçip Yere Ulaşana Kadar Hangi Etkilere Uğrar
SICAKLIK
Atmosferin Sıcaklık Değişimleri
Günlük Sıcaklık Değişimleri
Sıcaklık Değişimleri ile ilgili Hava Hareketleri
Etraftan Belli Bir Yere Birikecek Şekilde Gerçekleşen Düşey Hava Hareketi
Belli Bir Yerden Etrafa Dağılacak Şekilde Gerçekleşen Düşey Hava Hareketi
Etraftan Belli Bir Yere Birikecek Şekilde Gerçekleşen Yatay Hava Hareketi
Belli Bir Yerden Etrafa Dağılacak Şekilde Gerçekleşen Yatay Hava Hareketi Eş Sıcaklık Eğrileri Ve izoterm Haritaları
Sıcaklık Gradyanı Adyabatik Değişimler Sıcaklık Ölçer Aletler Normal (Standart) Termometreler Maksimum Termometreler Minimum Termometreler Six Termometreleri Madeni Termometreler Deniz Termometreleri
Termometrelerin Yeri Ve Okunmalarda Dikkat Edilecek Hususlar
BASINÇ
Atmosfer Basıncı
Atmosfer Basıncında Meydana Gelen Değişimler
İZOBARLAR Ve İZOBAR HARİTALARI
Alçak Basınç Alanı (Low Pressure Area) Özellikleri
Yüksek Basınç Alanı (High Pressure Area) Özellikleri
Basınç Ölçer Aletler
Civalı Barometre
Aneroid Barometre
3. BÖLÜM
| NEM ve YAĞIŞ
Nem
Nem Miktarındaki Değişimler Nemin Gemi Ambarındaki Kargoya Etkisi
Yoğuşma
Yağış Ve Yağış Türleri
Yağışa Neden Olan Koşullar
Bağıl Nem Tablosu Ve Kullanımı
Nem Ölçer Aletler
Psikrometre
Higrometre
Yağış Ölçer Aletler
Deniz Üzerinde Yağış Ölçümleri
Denizde Yağış Ölçen Aletler
BULUT
Fiziksel Özelliklerine Göre Bulut Tipleri Bulundukları Yüksekliklere Göre Bulutlar Bulutların Özellikleri Cırrus (Ci)
Cırrostratus (Cs)
Cırrocumulus (Cc)
Altostratus (As)
Altocumulus (Ac)
Nımbostratus (Ns)
Stratocumulus (Sc)
Stratus (St)
Cumulus (Cu)
Cumulonımbus (Cb)
Bulut Yüksekliğini Ölçen Aletler
Projektör
Silyograf
RÜZGAR
Buys-Ballot Kanunu Rüzgar Yönleri Rüzgar Çeşitleri Rüzgarın Hızı Ve Şiddeti Beaufort Rüzgar Ölçeği Beaufort Skalası
Knot (Mil/Saat) Cinsinden Rüzgar Hızına Göre Beaufort Cinsinden Rüzgar Şiddetinin Bulunması
Rüzgarın Denizler Üzerinde Yarattığı Etkiler
Yerel Rüzgarlar Ve Rüzgarların Sınıflandırılması
Yerel Rüzgarların Özellikleri
Kara Ve Deniz Meltemleri
Sıcak Rüzgarlar
Soğuk Rüzgarlar
Rüzgârın Hızını Ve Şiddetini Ölçen Aletler Rüzgâr Yönünün Ve Hızının Tahminle Bulunması
ROUTING CHART HARİTALARI ve KULLÂMIMI
Akıntı ile ilgili Semboller ve anlamları
Rüzgar ile ilgili Semboller ve anlamları
Rüzgarın yönünü gösteren oklar ve şiddetini gösteren çizgiler
Rüzgarın Görülme Sıklığını Bulma Skalası (% olarak)
Rüzgar Gülü
GÖRÜŞ MESAFESİ, SİS ve OPTİK OLAYLAR
Sis
Optik Olaylar Görüş Mesafesi
METEOROLOJİK GÖZLEMLER ve GEMİDE GÖZLEM
Meteorolojik Gözlemler Sinoptik Gözlemler Klimatolojik Gözlemler Gemide Gözlem Aletli Gözlem Aşamaları Aletsiz Gözlem
Gemide Hava Tahminleri Alma Yöntemleri
Denizel Meteorolojik Hava Kodlaması
Radyo Hava Servisleri
Hava Kodlanması Ve Yayınlanması
Gemilere Yayınlanan Analiz Mesajlarının Kodlama Formları
Bir Gemide Yapılan Gözlemlerle Hava Raporunun Hazırlanması Ve Sinoptik Kodlarla Verilmesi
NAVTEX Sistemleri Ve Uygulanması
Meteorolojik Mesaj Formu (Hava Tahmin Formuna Ait Örnek)
Fırtına İhbar Formu
GENEL SONUÇ. REFERANSLAR.