ÖNSÖZ
Hızlı bir şekilde gelişen ülkemizde ekonomik, stratejik ve çevre açılarından özel bir konumu olan demiryollarına da önem verilmeye başlanmıştır. Tramvaydan yüksek hızlı demiryollarına kadar birçok proje hazırlanmakta veya hayata geçirilmektedir. Yıllarca beklenilen bu gelişmeler hepimize büyük bir gurur vermektedir. Bu aşamada demiryolu mühendisliği konusunda uzman eleman eğitimi, doküman hazırlığı, bilgi paylaşımı ve yerli teknolojilerin üretimi oldukça önemlidir ve konuyla ilgilenen herkesin bu hususlarda katkı sağlaması zorunludur. Avrupa’da olduğu gibi özel sektör-üniversite işbirliği ile araştırma enstitülerinin kurulması ve demiryolu uzmanı olan teknik elemanların yetiştirilmesi gelecek açısından çok önemlidir.
Demiryolu Mühendisliği kitabının bu yeni baskısında bazı bölümlere yeni eklemeler ve revizyonlar yapılmış ve ek bölümler ilave edilmiştir. Bu kitapta demiryolu ile ilgili literatür taramasına, demiryolu ile ilgili standartlara ve ülkemizde yapılan araştırmalara ait bilgiler bulunmaktadır. Konu ile ilgili teorik ve pratik bilgiler birlikte derlenmeye çalışılmıştır.
Ülkemizde yüksek hızlı demiryolları, konvansiyonel demiryolları ve kent içi raylı sistemler hızlı bir şekilde gelişmektedir. Bununla beraber meslek liselerinde ve üniversitelerde ulaştırma ve demiryolu üzerine bölümler açılmakta ve sektörün ihtiyacı olan teknik personel ve mühendisler yetiştirilmektedir. Demiryolu konusunda hazırlanan kitapların ve yayınların sektör çalışanlarına, öğrencilere ve ilgili kurumlara faydalı olacağını kanaatindeyim. Bu sebeple bu kitabın da ilgili herkese faydalı olacağına inanıyorum.
“Demiryolu Mühendisliği” (1.baskı) ve “Demiryolunda Gürültü ve Titreşim Sorunu” kitaplarını beraber yazdığımız değerli hocam Prof. Dr. Zübeyde Öztürk’e özellikle teşekkür ederim.
Dr. Veysel ARLI
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
GİRİŞ Demiryollarının Gelişimi
Ulaşım Piyasasında Raylı Ulaşımın Payı
Raylı Ulaşım Karakteristikleri
Kombine Ulaşım ve Lojistik
Demiryolunun Depreme Karşı Korunması
Trafik Yükü ve Hat Servis Ömrü
ÜSTYAPI ve ALTYAPI
RAY
TRAVERSLER VE BAĞLANTILAR
BALAST
BALASTSIZ ÜSTYAPI
MAKASLAR VE ÇAPRAZLAR
HAT GEOMETRİSİ
HAT YÜKLERİ ve DİRENİMLER
STATİK ve DİNAMİK ANALİZ
DEMİRYOLU TASARIM KRİTERLERİ
DEMİRYOLU DEFORMASYONLARI ve BAKIMI
ONDÜLASYON ve RAY TAŞLAMA
YÜKSEK HIZLI HATLAR
DİZEL ve ELEKTRİKLİ ÇEKİM
DRAYMAN
KENT İÇİ RAYLI SİSTEMLER
Konvansiyonel Olmayan Raylı Sistemler
OTOMATİK METRO SİSTEMİ
RAY KUSURLARI
DEMİRYOLU GÜRÜLTÜSÜ
DEMİRYOLUNDA TİTREŞİM
DEMİRYOLUNDA ENGELLİ ERİŞİMİ
DEMİRYOLU TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ
DEMİRYOLU EN STANDARTLARI
DEMİRYOLU İSTATİSTİKLERİ