AG ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMA VE ÖLÇME – İsmail Kaşıkçı ÖNSÖZ Elektrik sistemlerinin kurulması ve işletilmesinde topraklama, öncelikle insanları ve yararlı hayvanları tehlikeli akımlardan korumak için yapılır. Bunun yanı sıra topraklama ile potansiyel dalgalanmaları ve sekonder devrelerdeki etkilenmeler önlenir. Genel olarak topraklama tesisatları, topraklayıcıdan, topraklama iletkeninden ve toprak ile doğrudan bağlantısı olan araç ve düzeneklerden oluşur. Bugün AG'de tarihsel olarak gelişen her ülkenin kendi yapısına göre üç ayrı topraklama çeşidi vardır. TN-Sistem hemen hemen her ülkede kullanılmaktadır. Türkiye Norm konusunda Avrupa'nın çok gerisindedir. Elektrik alanında IEC ve EN'deki komisyonlara üyede değildir. Ülkemizde yürürlükte olan "Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği" teknik açıdan eski, karmakarışık ve yeterli değildir. Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği de son yıllardaki yeniliklere göre tekrar düzenlenmelidir. Norm ve Standartlar teorik dersler ile birlikte meslek okullarında ve üniversitelerde öğretilmelidir. Elinizdeki bu kitap IEC ve EN'deki son yayımlanan elektrik tesislerinde topraklama normları geniş bir şekilde anlatılmıştır. Bu kitabın yayınlanmasına ön ayak olan Birsen Yayınevine çok teşekkür ederim. Kitapdaki yazılım hatalarının tarafıma bildirilmesini önemle rica ederim. Lütfen fotokopi yapmayınız. Emeğe saygı gösteriniz. Prof. Dr. İsmail KAŞIKÇI 1 Eylül 2008
978-975-511-531-3
İÇİNDEKİLER Topraklama Tesisleri, Koruma iletkeni ve Potansiyel Dengeleme Genel bilgiler Tanımlar Topraklama tesisleri Topraklayfcılar Koruma iletkenleri PEN iletkenleri Koruma potansiyel dengeleme iletkenleri Temel Topraklama Kullanım yeri Norm verileri Tanımlar Temel topraklama işlevi Yapılışı Genel Temel topraklama malzemeleri Bağlantı kısımları ve bağlantı filizi için malzemeler Çelik hasırlı (kuvvetlendirilmiş) yerleştirme Temel topraklama kısımlarının bağlanması Bağlantı filizleri ve bağlantı parçaları Temel yalıtım uygulamaları Belgeleme AG Elektrik Tesislerinde Güvenlik Tehlikeli bölgelerin akım-zaman diyagramları Elektrik çarpmasına karşı koruma önlemleri Devrenin otomatik olarak kesilmesi Direkt dokunmaya karşı koruma Doğrudan dokunmaya karşı koruma TN Sistem Çift ve kuvvetlendirilmiş koruma Koruyucu Ayırma Koruyucu yalıtma Küçük Gerilimler ile Koruma Önlemleri Tamamlayıcı koruma RCD Koruma Cihazı ile Geçirgen Olmayan Yer ve Mekanlar ile Koruma Yerel Potansiyel Dengeleme Özgül Toprak Direnci Küresel Topraklayıcı Derin Topraklayıcı Şerit Topraklayıcı Temel Topraklama Yıldız Topraklayıcı Gözlü Topraklayıcı Halka Topraklayıcı Daire Şeklindeki Levha Topraklayıcı Kare Şeklindeki Levha Topraklayıcı Örnekler Zirai Elektrik Tesisatlarında Topraklama TT- Sistemde Topraklama TT- Sistemde Topraklama Şeridinin Hesabı Topraklama Elektrotlarında Direç Hesabı Temel Topraklama Direncinin Hesabı TN- Sistemde Açma ile Koruma Bir Çubuk Topraklayıcının Hesaplanması Zemin Yalıtkanlığı Direnç Hesabı RCD ile Tesisat Şebekenin Toplam Direncinin hesaplanması Şebekenin Birden Fazla RCD ile Tesisi İlk ölçümler Koruma iletkeni ölçümü Yalıtkanlık direncinin ölçümü TN sistemde topraklama direncinin ölçülmesi TN Sistemde çevrim empedansı ölçümü TT- Sistemde Toprak Direnci Ölçümü IT- Sistemde Toprak Direnci RCD'nin Denenmesi TT sistemde RCD ölçümü İzole edilmiş zemin direncinin ölçümü Yıldırım tesislerinde topraklama direncinin ölçülmesi Tekrar Edilen Ölçümler Koruma İletkeni Ölçümü Yalıtkanlık direnci ölçümü Koruma iletkeni akımı ölçümü Dokunma akımı ölçümü Kaçak akım ölçümü Topraklama ve Potansiyel dengelemeye örnekler Koruma iletkeni kesit hesaplan Bir transformatör ile Üç transformatör ile Topraklama malzemeleri Potansiyel dengeleme barası Kelepçeler Sabit bağlama noktalan Yuvarlak çubuk Kablo Cıvatalar Yıldırım tesislerinde topraklama filizi Derin topraklayıa Mesafe tutucu Esnek bağlantı (genleşme köprüsü) Raporlar Tesis ve Norm üzerine sorular Proje çalışması TN Sistem
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.